Recent bracht de Sociaal-Economische Raad (SER) een advies uit aan de Nederlandse overheid: er is een brede aanpak nodig om sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen, waarbij de focus moet liggen op maatschappelijke oorzaken. Ook wij zien in onze analyses geregeld grote ongelijkheid in de gezondheid en het zorggebruik van Nederlanders.
Onze partner GelijkGezond probeert hier verandering in te brengen. GelijkGezond streeft ernaar gezondheidsverschillen te verkleinen door het aantal gezonde levensjaren van mensen in de laagste inkomensgroep te vergroten. Ter ondersteuning heeft Ahti karakteristieken van mensen in deze doelgroep in Nederland in beeld gebracht. Ook hebben wij hun zorggebruik vergeleken met dat van mensen met een zelfde geslacht en leeftijd, maar een inkomen in een net hogere categorie.
Uit onze eerste analyses bleek het volgende:
• ~20% van de mensen uit de laagste inkomensgroep genereert 80% van alle ZVW kosten binnen deze inkomensgroep, waarvan een relatief groot deel (in vergelijking met alle inwoners van Nederland) wordt uitgegeven in de specialistische GGZ en wijkverpleging.
• De 20% meest intensieve zorggebruikers uit de laagste inkomensgroep maken vaker gebruik van inkomensondersteunende regelingen, WMO en verpleging thuis.
• De 20% meest intensieve zorggebruikers binnen de laagste inkomensgroep gebruiken vaker medicatie voor psychische en somatische klachten, en gebruiken tevens vaker medicatie voor meerdere leefstijl gerelateerde aandoeningen tegelijkertijd.
Daarnaast berekenden we het “gezondheidspotentieel”: als we de gezondheid van de laagste inkomensgroep (een huishoudinkomen tot 120% van het sociaal minimum) naar het niveau tillen van de groep met een iets hoger inkomen (een huishoudinkomen tot 160% van het sociaal minimum), vindt een enorme gezondheidswinst plaats. En die gezondheidswinst vertaalt zich voor Nederland in een potentiële vermindering van €1 miljard aan kosten binnen de zorgverzekeringswet.
Realiseren van dit “gezondheidspotentieel” vergt een lokale aanpak. Om deze te ondersteunen hebben we niet alleen analyses voor heel Nederland, maar ook voor gemeentes gemaakt, zoals deze analyse voor Amsterdam.
Kortom, een brede aanpak – waarbij ondersteuning voor somatische, psychische en sociale problematiek wordt samengebracht– is nodig en waardevol. Voor de mensen die met deze brede problematiek worden geconfronteerd en voor de maatschappij als geheel.
Wil je meer weten? Bekijk onze analyse voor Amsterdam of neem contact op!
* Resultaten zijn gebaseerd op eigen berekeningen van ahti, op basis van niet-openbare Microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek (2019).