Proeftuin: preventieve ouderenzorg in Flevoland

Health Insights

Het aantal ouderen (≥65 jaar) in Flevoland nam tussen 2018-2022 met ~18% toe – dit is twee keer meer dan gemiddeld in Nederland. Met een stijging van ~25% springen met name Almere en Zeewolde eruit.

In Flevoland vindt, net als in de rest van Nederland, vergrijzing plaats. De verwachting is dat het aantal inwoners met dementie en eenzaamheidsklachten de komende jaren verder zal toenemen. Dit vraagt om passende preventiezorg en interventies die aansluiten bij de behoeften van de burger. Het huidige preventielandschap is echter versnipperd, dit maakt het moeilijk effectief preventiebeleid te voeren. Daarom is GGD Flevoland de ontwikkeling van een “preventiekaart” gestart, met als doel meer grip te krijgen op preventie en de reeds bestaande interventies in de regio. Meer informatie over de Proeftuin Ouderen van GGD Flevoland vind je hier.

Ahti heeft zich, in samenwerking met GGD Flevoland, gericht op het inzichtelijk maken van de lokale gezondheidsproblematiek in de provincie Flevoland, en in het bijzonder in de gemeenten Dronten en Almere. De focus lag hierbij op het in beeld brengen van gezondheids- en sociale factoren die geassocieerd worden met het vóórkomen en de ontwikkeling van dementie en eenzaamheid. Dit betreft bij uitstek een populatie waarop preventieve zorg toegespitst dient te worden.

Risicofactoren voor dementie
Om een beeld te schetsen van de risicofactoren van dementie zijn een aantal in de literatuur (Livingston et al., 2024) geïdentificeerde risicofactoren in kaart gebracht. Hieruit bleek:
• Hypertensie is de meest voorkomende risicofactor voor dementie in Flevoland – 12% van de inwoners (18-65 jaar) gebruikt hypertensiemedicatie
• De stapeling van dementierisicofactoren komt regelmatig voor – 2 op 1.000 inwoners (18-65 jaar) gebruikt medicatie voor alle vier de onderzochte risicofactoren
• De aanwezigheid van dementierisicofactoren varieert sterk tussen Flevo-gemeenten – hierbij valt met name Lelystad op
• Voor alle onderzochte risicofactoren is het medicatiegebruik het hoogste in de laagste inkomensgroep

Risicofactoren voor eenzaamheid
Eenzaamheid is vanwege het subjectieve karakter moeilijk in kaart te brengen. Risicofactoren zijn immers lastig te definiëren en verschillen van persoon tot persoon. Om desalniettemin een beeld te schetsen van eenzaamheid is in samenspraak GGD Flevoland een selectie aan factoren geformuleerd die in verband worden gebracht met (het vergroten van de kans op) eenzaamheid. Dit zijn “risicofactoren” die verband houden met, bijvoorbeeld, de woonsituatie van het individu of gebeurtenissen waarna de persoonlijke en sociale omgeving mogelijk verandert. Hieruit bleek:
• Bijna 30% van de ouderen (≥65 jaar) in Flevoland woont alleen
• Wel woont >60% van de ouderen (≥65 jaar) met kind in dezelfde gemeente als het dichtstbij wonende kind
• Van de onderzochte life events is een recente verhuizing het meest voorkomende event – 12% van alle ouderen (≥65 jaar) in Flevoland is in de afgelopen 3 jaar verhuisd
• Daarnaast is 1 op de 9 ouderen (≥65 jaar) recent gepensioneerd

Wil je meer weten over de uitkomsten van het onderzoek? Bekijk het eindrapport of neem contact met ons op!