Afgelopen donderdag 20 mei stond onze ahti connect webinar in het teken van sociaal ondernemen in de zorg. Lees hieronder het verslag van de bijeenkomst.

De balans vinden tussen winstoogmerk en maatschappelijke impact

Om als onderneming te overleven is het belangrijk om financieel gezond te zijn. Vaak is een belangrijk zakelijk doel dan ook om winst te maken, een statement waar mening ondernemer zich in zal kunnen vinden. Wanneer we spreken over sociaal maatschappelijke ondernemingen, ligt dat soms gevoeliger. Winst is daar slechts één van de variabelen om mee te tellen. De maatschappelijke impact is waar het immers om draait. In dit webinar exploreren we de verschillende invalshoeken hierover. Michiel Heidenrijk, directeur ahti, citeerde in zijn introductie Jack Ma: “If you want to grow, find a good opportunity. Today, if you want to be a great company, think about what social problem you could solve.”

Als sprekers hebben wij Lee Greene, sociaal ondernemer en startup/scale-up adviseur, Nynke Struik, programmamanager Sociaal ondernemen bij de Rabo Foundation en Roxanne Nievergeld, Implementation & Impact Specialist bij Luscii, mogen verwelkomen.

Choosing between being a for profit or nonprofit

Lee Greene opende ons webinar met zijn ondernemersreis. Deze begon bij een belofte aan zijn grootmoeder die hem vroeg zijn skills in te zetten voor het helpen van anderen. De reis bracht hem in Zuid-Afrika. Er was geen goede zorg voor mensen met dementie op dat moment, vaak werden patiënten gezien als bezeten en gevraagd te vertrekken. Samen met compagnon Karen zette hij een programma op waarbij zorgenden getraind werden hoe voor mensen met dementie te zorgen, hoe hun naasten bij te staan, en elkaar te trainen. Door de inbedding in een sociale onderneming, kregen de zorgenden ook de mogelijkheid hun kennis en expertise te vergroten, voor zichzelf en voor anderen. Voor zijn werk kreeg hij de SEIF Global Social Entrepreneurship Award for Integration and Prevention. Zijn reis vervolgde: Hij sprak waar hij maar kon, congressen, expert panels, etc. Daarnaast startte hij met het coachen en trainen van andere ondernemers. Iedere ondernemer had dezelfde vraag: Waarom zouden we een for profit onderneming starten? We dienen toch een maatschappelijk doeleind?

Volgens Lee zijn de voordelen van een for profit onderneming de volgende:
1. Het is duurzamer: Als je niet afhankelijk bent van donaties en subsidies, heb je meer controle over je toekomst.
2. Het is schaalbaarder: Het businessmodel is erop ingericht dat een grotere impact correleert aan een grotere winst.
3. Het is makkelijker investeerders aan te trekken: De niche van for profit social impact investeerders is booming.

Als afsluiting nodigen we graag iedere zorg-sector ondernemer die interesse heeft om op te schalen of van non-profit naar for-profit te gaan uit om contact op te nemen m.b.t. het HealthInc programma.

Financiëren op impact

Zoals Lee al aangaf, kijken investeerders ook steeds meer naar social impact. Als tweede gast sprak Nynke Struik, programmamanager Sociaal Ondernemen, van de Rabo Foundation. De Rabo Foundation financiert sociale ondernemingen in de startup en scale-up fase. Vele aanvragen komen binnen, maar hoe beoordeel je die en aan welke voorwaarden moeten ze voldoen? De Rabo Foundation steunt sociaal ondernemers met een focus op arbeidstoeleiding tot het moment dat ze zelfstandig bancair financierbaar zijn. Het doeleind is om deze ondernemers te helpen opschalen met financiering, kennis en netwerk. Verschillende fases vragen om verschillende financiering.

Een van de voorwaardes voor een impact investeerder is wat er gedaan wordt met de winst als een onderneming winst begint te maken, wordt het hergeïnvesteerd in het bedrijf? Een volgende punt is of er vraag naar is in de markt. Je kan heel goed een maatschappelijk probleem oplossen, maar als dat een zeer kleine scope betreft, kunnen alsnog vraagtekens geplaatst worden bij het toekomstperspectief van de onderneming. Tot slot is ook de governance van een organisatie belangrijk: Wie staat er aan het roer, hoe is dat ingebed, en wat voor visie hebben zij?
Zie in onderstaand framework nog meer belangrijke aspecten om op te letten bij het aanschrijven of aanspreken van een impact investeerder.

Er is een verschuiving te zien van financiele targets naar impact targets. Het doeleind is dat een onderneming van: simpelweg doen (meetbaar in financiële resultaten), naar goed doen (meetbaar in CSR praktijken en ESG risico’s), naar goede dingen doen (met impact als deel van je business model) gaat.

Een leuk voorbeeld van een organisatie waarin dit duidelijk naar voren komt, zijn de Koeckebackers. De Koeckebackers bakken heerlijke koekjes, maar het gaat niet om de koekjes. De Koeckebackers creëren zo veel mogelijk arbeidsplaatsen door middel van de maak en verkoop van de koekjes. De koekjes zijn een middel, niet een doel. Op die manier is hun impact een onderdeel van hun core business model.

Het meten van die impact is een volgende stap. Outputs (bijv. aantal mensen) vertegenwoordigen een waarde doordat bijv. het aantal uitkeringen daalt. Maar ook hogere effecten in een business case vertegenwoordigen een waarde, deze zijn alleen niet altijd tastbaar en in geld uit te drukken.. Om impact te meten bij maatschappelijke business cases zijn de SROI (Social Return on Investment) en de MKBA (Maatschappelijke Kosten Baten Analyse) de meest gebruikte tools.

Samenvattend, impact financiers nemen de volgende aspecten mee:

1. Zit impact in de core business van de onderneming?
2. Mogelijke financiering op de impact die de onderneming maakt door impact bonds of outcomes funds.
3. Heeft de onderneming significante impact of is de impact een bijverschijnsel?
4. Hoe transparant is het bedrijf, is er heldere monitoring en rapportage?
5. Hoe is de governance van de onderneming ingericht: Wat gebeurt er bijvoorbeeld met winst en is er een toezichtsorgaan?

Voor meer info is er door Nynke aangeraden te kijken op socialenterprise.nl, de advies desk voor sociaal ondernemers van PWC, Social Enterprise.nl en natuurlijk de Rabo Foundation als dit toepasselijk is!

Een voorbeeld uit de praktijk… Impact maken in tijden van Covid-19: Zorg scale-up Luscii

Als afsluiting van de webinar hebben we geluisterd naar Roxanne Nievergeld, implementatie en impact specialist bij Luscii. Toen de Covid-19 pandemie losbarstte, was de druk op de zorg enorm. Luscii, een zorg scale-up, liet meteen alles uit de handen vallen en dook zich op dit probleem. Het probleem? Mensen belden veel naar zorginstellingen, soms al bij twee keer hoesten. Er was veel angst. In korte tijd heeft Luscii de app Corona Check vanuit het OLVG uitgerold om de zorg te ontlasten en daarna opgeschaald en door het hele land uitgerold. Zo zie je hoe een situatie, een urgent maatschappelijk probleem, vraagt om snel schakelen maar ook mogelijkheden biedt.

Een volgende stap voor Luscii en de Corona Check was internationaal opschalen: Ghana, Nigeria, Kenia volgden, en ook in Ierland zette de Corona Check voet aan wal. In theorie hoop je op een copy paste verhaal, toch blijkt lokale context erg veel verschil uit te kunnen maken. Hoe zet je bijv. in een paar dagen een hulp callcenter op? Hierbij heeft PharmAccess ook een rol gespeeld in de samenwerking.

Het bleef niet bij de Corona Check app. Luscii zette in korte tijd nog twee programma’s op rondom Covid: een Long Covid programma, voor het effectief begeleiden van herstellende Covid-19 patiënten, en Covid thuis programma, voor patiënten die vervroegd ontslagen zijn uit het ziekenhuis en met zuurstof thuis verder herstellen. Alles met het doeleind de zorg verder te ontzorgen. Dit zette zelfs weer nieuwe ideeën in gang. Vanuit Ghana kwam de vraag of Luscii dergelijke apps ook kon ontwikkelen voor chronische aandoeningen. Laat dat nou net zijn waar Luscii al in gespecialiseerd was: het balletje is gaan rollen en er loopt in Ghana nu ook een diabetes en hypertensie programma van Luscii.

De drie belangrijkste lessen:

1. Speed trumps perfection. Het is belangrijker om te beginnen dan om iets te perfectioneren, een aanpassing kan vaak gaandeweg nog. Daarbij is het ook belangrijk om te durven experimenteren, Luscii hanteert als regel “is it safe enough to try?”, dan ervoor gaan!
2. Wees pragmatisch. Door problemen terug te brengen naar de kern en te kijken wat je minimaal nodig hebt om dat op te lossen, kun je vanuit die basis verder uitbouwen, zoals Luscii bijv. ook begon met de Corona Check app, en door in te spelen op de huidige behoefte nog twee verdere COVID-gerelateerde programma’s heeft kunnen opzettten.
3. Zorg voor een fanbase. Hoe krijg je artsen mee met een nieuwe applicatie? Het belangrijkste is om iedereen die baat heeft bij de app ook mee te nemen in de maak ervan: Zorg voor een co-creatie met de zorgverleners en de patiënten. Daarna kun je steeds de verschillende onderdelen als legoblokjes samensmelten tot iets nieuws.

Als voorbeeld van financiering van een zorgimpact: Luscii heeft investeerders als ziekenhuizen en zorgverzekeraars meegekregen door te demonstreren dat een investering aan de voorkant, ook aan de achterkant weer terugkomt. Door bijv. de ziekenhuizen te ontzorgen en een onderneming op te zetten met een goed schaalbare applicatie, bespaar je kosten die weer ten bate konden komen van Luscii’s productontwikkeling.

We hopen dat jullie genoten hebben van de webinar!

Wil je ‘m terugkijken? Stuur dan een mailtje naar communications@ahti.nl en we sturen je de link toe! Ook voor meer informatie, contact met de sprekers, of opmerkingen naar aanleiding van deze webinar kun je met ons contact opnemen.