Om het tekort aan zorgprofessionals op te kunnen vangen, moeten we slimmer en anders gaan werken. Hoe doen we dat? Hoe kunnen we werken in de zorg minder belastend, effectiever en leuker maken? Daarover ging de voorjaarseditie van Zorg2025.

De Zorg2025 Bijeenkomst is een initiatief van Amsterdam Economic Board, Kamer van Koophandel, Rabobank Amsterdam, SIGRA en ahti, waarbij steeds een ander thema centraal staat. Sanne van der Weegen (Vilans), Hans-Peter Brunner-La Rocca (Maastricht Universitair Medisch Centrum) en Arend de Heus (Abena Slim Incontinentiemateriaal) delen vandaag interessante voorbeelden van slimmer en anders werken in de zorg. Dat is nodig omdat de tekorten toenemen: in de regio Amsterdam zijn er nu al zo’n 2000 vacatures, waarvan meer dan de helft langer dan drie maanden openstaat.

Geen ei van Columbus
Technologie inzetten om het werk voor zorgverleners leuker of makkelijker te maken, kan vanuit drie invalshoeken. Dat laat Sanne van der Weegen zien: door de zorgvraag te verminderen, door minder tijd te besteden aan randvoorwaarden en door zorgtaken efficiënter uit te voeren. Van der Weegen is senior onderzoeker eHealth bij Vilans, het kenniscentrum voor langdurige zorg en ze vertelt over de vele innovaties die nu al worden gebruikt in de zorg. “Helaas is er geen ei van Columbus, maar er gebeurt al wel heel veel.”

Zorgvraag verminderen
Van der Weegen noemt de Medido Medicijndispenser die veel mensen thuis hebben. Dankzij dit apparaat hoeven thuiszorgmedewerkers veel minder vaak bij mensen langs om hen te helpen met hun medicatie. Ook zijn er verschillende robots die cliënten kunnen ondersteunen. Simpele consumentenelektronica kan ertoe bijdragen dat mensen langer comfortabeler thuis kunnen wonen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan draadloze schakelaars of veilige gasfornuizen.

Minder tijd voor randvoorwaarden
Veel zorgverleners hebben last van de administratieve druk in hun vakgebied. Die verlagen, kan het werk leuker maken en een bijdrage leveren aan de tekorten in de zorg. Dicteersoftware op de telefoon en tablet vereenvoudigt het rapporteren voor het patiëntendossier en het notuleren van vergaderingen. Bij ZorgAccent is robot Pepper de receptionist en bij Schakelring gebruiken ze slimme meters om de temperatuur in 178 koelkasten te monitoren, iets dat voorheen handmatig moest worden gedaan.

Zorgtaken efficiënter uitvoeren
In de gehandicaptenzorg blijkt beeldbellen effectief te kunnen zijn; hierdoor kunnen zorgverleners makkelijker contact hebben met hun cliënten. ook nachtzorgdomotica kan helpen bij het terugdringen van tekorten in de zorg: medewerkers hoeven dankzij deze geavanceerde technologie niet meer zo vaak een ronde te doen ’s nachts en de cliënt onnodig te storen in zijn slaap.

Er zijn dus mooie voorbeelden te over. Van der Weegen adviseert organisaties om kritisch te kijken naar alle innovaties. “Iets dat ergens anders werkt, hoeft bij jullie niet per se ook te werken. Als de cultuur anders is of alleen al het gebouw kan dat een groot verschil maken. En vergeet niet dat alleen de innovatie aanschaffen het werk niet doet. Mensen moeten anders gaan werken en dat kost tijd. Zorg ervoor dat de technologie er niet alleen maar als extra bijkomt, maar kijk ook of er anders gewerkt moet gaan worden. En neem voldoende tijd om aan de innovaties te wennen.”

De virtuele verpleegkundige Molly
Professor Hans-Per Brunner-La Rocca is cardioloog in het Maastricht Universitair Medisch Centrum en maakte een paar jaar geleden kennis met de virtuele verpleegkundige Molly, een uitvinding van een Amerikaans bedrijf. Lachend: “Ze was toen nog een beetje dom, daarom hebben we haar laten trouwen met een hartfalencoach. Nu kan Molly via een tablet verpleegkundige hulp geven.”

Brunner-La Rocca laat een item uit het NOS Journaal zien dat toont hoe Molly te werk gaat. Molly helpt mensen thuis hun eigen gezondheid te monitoren, zodat ze minder vaak naar het ziekenhuis hoeven. “We hebben een pilot gedaan bij 30 patiënten die gemiddeld tevreden waren en haar zouden aanbevelen. We gaan nu nog meer inhoud toevoegen en willen Molly in mei of juni volledig implementeren met als doel om het aantal poliklinische controles naar beneden te krijgen, de kwaliteit van leven omhoog en het aantal ziekenhuisopnames omlaag.”

Een mooi gevolg van Molly is dat patiënten zelf de regie nemen. “Ze worden eigenlijk beter gemonitord en vaker gecontroleerd. Dat geeft een veilig gevoel. Daarnaast kunnen zorgverleners wat zorg loslaten, wat helpt bij de verschuiving van de tweede naar de eerste lijn. En er zijn minder controles bij stabiele patiënten, waardoor er meer tijd overblijft voor complexere patiënten.”

De projectgroep van Brunner-La Rocca kreeg een subsidie om Molly verder te ontwikkelen, zodat ze straks patiënten zal helpen om nog meer zelf aan de slag te gaan. Bang om zijn baan kwijt te raken dankzij molly is Brunner-La Rocca niet. “Menselijk contact blijft altijd nodig. En bovendien kunnen we de tijd die we besparen, besteden aan complexere patiënten en aan het verder ontwikkelen van de zorg.”

Slim incontinentiemateriaal
Arende de Heus is Innovatiemanager bij Abena, leverancier van o.a. slim incontinentiemateriaal. Het slimme incontinentiemateriaal dat zijn bedrijf ontwikkelde meet het vochtniveau in het incontinentiemateriaal en geeft dat via een app door aan verzorgenden. Zij kunnen dan zo bepalen en plannen wanneer ze moeten verschonen. Dankzij deze innovatie krijgt de cliënt o.a. meer waardigheid, hoeven zorgverleners veel minder vaak natte bedden te verschonen, en wordt het incontinentiemateriaal niet onnodig verschoond.

Abena, Evean zorg, Philadelphia zorg en Significant kregen voor de kwaliteit van implemeheonteren inclusief ‘cultuurverandering’ van het slimme incontinentiemateriaal de titel Zorgvernieuwer 2019, uit handen van secretaris generaal Erik Gerritsen van het Ministerie van VWS. Eerder wonnen zij de Zorginnovatieprijs 2018.

De Heus schetst het traject dat zijn bedrijf doorliep. “We dachten het ei van Columbus te hebben uitgevonden, maar er was veel meer nodig dan alleen die technische innovatie”, zegt hij. In de eerste plaats was dat om samen met de cliënt, verzorgenden en organisatie heel goed na te denken over kwaliteit van continentiezorg. Wat is dat en wat kun je verbeteren? Ook bewustwording dat er zoveel beter kan, natte bedden en huiddefecten zijn voor hem onacceptabel. Nodig is ondersteuning van de verzorgenden in hun doelen en hun de mogelijkheid te geven het met data beter te kunnen doen. En dat is wel het ei van Columbus. Verder maakt Abena per implementatie een business case die inzicht biedt in wat de opbrengsten zijn in tijd, kwaliteit en geld.

Abena sloot zich aan bij het doel van de zorginstelling: kwalitatief goed zorg leveren. “Onze rol is niet die van productenverkoper, maar helpen bij het beter maken van de zorg en dichter bij de cliënt komen. Doorwrochte kennis over kwaliteit van continentiezorg is daarin het uitgangspunt en samenwerking de crux. Samen waren we in staat om de cultuur op de vloer te veranderen, zodat mensen met de innovatie konden en wilden werken.”

Het Abena Nova implementatierapport kunt u hier downloaden.

De PowerPoint is hier toegevoegd: PowerPoint Zorg2025.

Over Zorg2025
De Amsterdam Economic Board organiseert vier keer per jaar Zorg2025 Bijeenkomsten, samen met de Rabobank, SIGRA, ahti en de Kamer van Koophandel. Drie gastsprekers, meestal uit het bedrijfsleven, een onderzoeker en een zorgverlener, geven inzicht in de ontwikkelingen, noodzaak en mogelijkheden van innovatie op het gebied van gezondheidszorg en welzijn. Na de inspirerende lezingen kun je tijdens de borrel napraten en netwerken.

De volgende Zorg2025 Bijeenkomsten staan geplaand op 18 juni, 19 september en 19 november.